Het proces
Het verbouwen van druiven en het maken van wijn is een circulair proces, dat in alle maanden van het jaar zijn eigen activiteiten kent. Eigenlijk zijn het drie cirkels, die met elkaar verbonden zijn:
- de wijngaard (W)
- de vinificatie (V)
- de proeverij (P)
Laten we daarom starten in Januari en het proces per maand vervolgen tot en met December.
JANUARI
W: De winter is in het land . De druivenstokken hebben hun bladeren verloren en de sapstroom is tot rust gekomen Op basis van eerder geanalyseerde grondmonsters kan de wijngaard bijgevoed worden met de juiste compost.
V: Het inzamelen van lege flessen wordt voortgezet. De flessen worden grondig gereinigd, met ox behandeld en afgesloten opgeslagen.
P: Als er nog wijn over is, kan er een proeverij georganiseerd worden.
FEBRUARI
W: De wijnstokken kunnen in deze maand gesnoeid worden. Dit is de winter snoei. Wij volgen het weer (vrieskou? sneeuw? Etc.) en bepalen de snoeidatum. Tevens worden in de gaard herstelwerkzaamheden uitgevoerd. Draad gespannen en kapotte palen vervangen.
V: Regelmatige inspectie van de vaten gevuld met wijn is voldoende. Rust is nu belangrijk.
MAART
W: Bekijk op de wijngaard of er al knopvorming zichtbaar is. Nachtvorst kan schade veroorzaken.
V: In de wijnvaten is een heldere bovenlaag ontstaan boven de neerslag (depot) onder in het vat. De wijn wordt overgeheveld in schone vaten en weer goed afgesloten van lucht (zuurstof!). Eind van de maand kan er gebotteld worden. De wijn wordt in de schone flessen gedaan en met een kurk afgesloten. Hierna wordt een krimpcapsule om de flessenhals gedaan.
P: Voor het bottelen wordt de jonge, nieuwe wijn geproefd en beoordeeld.
APRIL
W: De knopvorming op de gaard is zichtbaar. Er kan nog nachtvorst optreden!
V: De wijnflessen worden nu voorzien van etiketten. Elk wijnjaar krijgt een eigen etiket.
MEI
W: De natuur loopt uit en dus ook de wijngaard. Lange uitlopers, die geen vruchten dragen worden verwijderd en per tak wordt vastgesteld hoeveel en welke trosjes wij laten hangen. Zodat er mooie rijpe druiventrossen gevormd gaan worden.
P: De eerste proeverij kan gehouden worden. Daarvoor worden onze druivenleveranciers uitgenodigd: Buurtbewoners die in hun eigen achtertuin zoveel druiven hebben, dat ze die bij ons ingebracht hebben.
JUNI
W: Het weer wordt warmer. De druiven groeien goed en weer wordt gekeken hoe de trossen zich ontwikkelen. De vruchtdragende takken worden vastgemaakt aan de steundraden op de wijngaard. Onkruid (brandnetel, dovenetel etc) tussen de druivenstokken wordt verwijderd. Paardenbloemen en ander kruid laten we staan.
W: Een inventarisatie van de wijnopslag wordt uitgevoerd.
P: Op buurtfeesten gaan we met een kraampje staan. Zo kunnen buurtbewoners de Leidse wijn Chateau Matilo zelf proeven. En sommige buurtbewoners kunnen het niet laten om een fles voor vrienden en bekenden aan te schaffen.
JULI
W: Zomer. Hoe staan de druivenstokken erbij? Inspectie van de bladeren op eventuele ziekten. Hangen de bladeren slap? Uitlopers weer verwijderen en takken opbinden. De grond rond de stamk van de druivenstok wordt vrijgemaakt zodat de zonnewarmte goed kan doordringen.
P: Proeverijen worden voortgezet.
AUGUSTUS
W: De druiven verkleuren en beginnen te rijpen. Nieuwsgierige vogels komen al een kijkje nemen. De zomer snoei kan aanvangen. Blad dat voor de druiven zit nemen we weg. De netten worden opgehangen. Een eerste meting van het suikergehalte van de druiven kan uitgevoerd worden. Wij blijven de natuur volgen.
P: Proeverijen worden voortgezet
SEPTEMBER
W: Zon, regen, warmte en kou> Alles is mogelijk in deze maand. De druiven rijpen veilig onder de netten. De natuur bepaalt hoe snel het rijpingsproces verloopt. Gelukkig hebben wij de Leidse criteria om zorgvuldig de oogstdagen te kunnen vaststellen.
V: De eerste oogstdag kan al in deze maand vallen. De kontakten met de Akkerdistel zijn al weer gelegd. De Doevestate wordt grondig schoongemaakt. Dat is de komende maanden onze werkruimte. De druivenleveranciers hebben bericht ontvangen, wanneer zij hun druiven kunnen inleveren. (zie ook de uitvoerige beschrijving bij de oogst)
OKTOBER
W: Wijnmaand. Voortzetting van de oogstdagen. Op de zaterdag wordt alles op de Akkerdistel in gereedheid gebracht om de leveranciers te kunnen ontvangen en de druiven te kunnen verwerken. Op de wijngaard wordt geoogst. Meerdere vrijwilligers komen helpen bij het plukken van de rijpe trossen. Feestelijk wordt de oogst naar de Akkerdistel gebracht.
V: Start van de vinificatie. Het gewicht en het suikergehalte van de druiven wordt bepaald en genoteerd. De ingeleverde druiven worden aan een grondige inspectie onderworpen. Alle trossen die door deze sorteerslag komen worden ontsteeld. Dit is de start van de eerste gisting in schone emmers afgesloten met een katoenen handdoek. Afhankelijk van de soort druiven blijven de schilletjes langer bij de eerste gisting. Hierna worden ze geperst. De most wordt in grote 60 litervaten gebracht voor het vervolg van de gisting. Vredig ontsnapt het koolzuurgas via de watersloten op de vaten.
NOVEMBER
W: Op de wijngaard verkleuren de bladeren en eten de vogels de overgebleven druiven op.
V: De wijnvaten worden zachtkens gezwenkt om de inhoud goed te mengen.
P: De voorraad van vorig jaar begint te slinken.
DECEMBER
W: De blaadjes zijn van de wijnstokken afgevallen. Een mooi beeld van houterige druivenstokken.
V: De gisting stopt en de grotere deeltjes zakken naar de bodem van de wijnvaten. Een eerste overheveling kan al plaatsvinden. Het inzamelen en reinigen van flessen kan beginnen.
P: Drukke maand voor alle wijnbouwers. Proeven in familie sfeer.